مواد شیمیایی مورد استفاده در تصفیه آب و فاضلاب بسیار گسترده و دارای طیف متنوعی از مواد و ترکیبات شیمیایی می باشد.
استفاده از مواد شیمیایی با کیفیت در تصفیه آب و فاضلاب بسیار حائز اهمیت است. زیرا این مواد توانایی حذف ناخالصی و آلودگی‌های مختلف را دارند. استفاده از مواد شیمیایی مطابق با استانداردهای بین‌المللی، کیفیت تصفیه آب و فاضلاب را بهبود می بخشد.
همچنین استفاده از مواد شیمیایی با کیفیت می تواند به بهبود فرآیندهای تصفیه و کاهش هزینه های عملیاتی منجر شود.
در صنعت تصفیه آب و فاضلاب از مواد شیمیایی مختلفی استفاده می‌شود.
آنتی‌اسکالانت (Antiscalant)
• نام رایج: Antiscalant
• نمونه برندها: PermaCare, Genesys, Avista
ماده‌ای شیمیایی برای جلوگیری از تشکیل رسوب (Scaling) روی ممبران‌ها در سیستم اسمز معکوس (RO).
اهمیت: ممبران قلب دستگاه است و رسوب می‌تواند راندمان را کاهش دهد یا باعث خرابی کامل شود.
مزایا:
• افزایش طول عمر ممبران
• کاهش هزینه‌های تعویض و سرویس
• حفظ دبی و کیفیت آب تولیدی
مواد شست‌وشوی ممبران (Membrane Cleaning Chemicals)
• اسیدی (Acid cleaners) → برای رسوب کربنات کلسیم و فلزات
• قلیایی (Alkaline cleaners) → برای رسوبات آلی و روغنی
شامل اسیدها و بازهای مخصوص برای شست‌وشوی رسوب و گرفتگی‌های آلی و معدنی ممبران‌ها.
اهمیت:
بعد از مدتی، ممبران‌ها دچار گرفتگی می‌شوند و نیاز به شست‌وشوی دوره‌ای دارند.
مزایا:
• بازیابی ظرفیت اولیه ممبران
• افزایش طول عمر سیستم
• کاهش مصرف انرژی
مواد ضدعفونی‌کننده و بیوسایدها (Biocides)
• کلر (Chlorine – NaOCl)
• دی‌اکسید کلر (ClO₂)
• هیدروژن پراکسید (H₂O₂)
• بیوسایدهای غیر اکسیدکننده (Non-oxidizing biocides)
برای از بین بردن میکروارگانیسم‌ها و جلوگیری از رشد باکتری‌ها در سیستم استفاده می‌شوند.
اهمیت: وجود باکتری و جلبک می‌تواند ممبران را تخریب کرده و کیفیت آب را کاهش دهد.
مزایا:
• کنترل رشد میکروبی و لجن زیستی
• افزایش راندمان فیلتراسیون
• جلوگیری از ایجاد بو و طعم نامطلوب در آب
مواد منعقدکننده و لخته‌سازها (Coagulants & Flocculants)
• سولفات آلومینیوم (Alum)
• کلرید فریک (Ferric Chloride)
• پلی آلومینیوم کلراید (PAC)
• پلی‌الکترولیت‌ها (Polyelectrolytes)
برای حذف ذرات معلق، کدورت و مواد کلوئیدی پیش از ورود آب به سیستم تصفیه.
اهمیت: وجود ذرات معلق باعث گرفتگی فیلترها و ممبران‌ها می‌شود.
مزایا:
• بهبود کیفیت آب ورودی به سیستم
• کاهش بار روی فیلترها و ممبران
• کاهش هزینه‌های بهره‌برداری
اسیدها و بازها (pH Adjusters)
• اسید سولفوریک (H₂SO₄)
• اسید کلریدریک (HCl)
• سود کاستیک (Sodium Hydroxide)
برای تنظیم pH آب ورودی به سیستم به‌کار می‌روند. معمولاً از اسید سولفوریک، اسید کلریدریک و سدیم هیدروکسید استفاده می‌شود.
اهمیت: pH مناسب باعث کارکرد بهتر ممبران و جلوگیری از رسوب‌گذاری یا خوردگی می‌شود.
مزایا:
• محافظت از تجهیزات در برابر خوردگی و رسوب
• بهینه‌سازی عملکرد ممبران
• افزایش کیفیت آب خروجی
مواد ضد خوردگی (Corrosion Inhibitors)
• فسفات‌ها (Phosphates)
• فسفونات‌ها (Phosphonates)
• ترکیبات آلی ضد خوردگی
برای جلوگیری از خوردگی لوله‌ها، مخازن و تجهیزات فلزی در سیستم تصفیه به کار می‌روند.
اهمیت: خوردگی می‌تواند باعث سوراخ شدن تجهیزات و ورود فلزات سنگین به آب شود.
مزایا:
• افزایش طول عمر تجهیزات فلزی
• کاهش هزینه‌های تعمیرات
• بهبود ایمنی آب تولیدی
برای اینکه دستگاه تصفیه آب صنعتی همیشه با بیشترین راندمان و کمترین هزینه نگهداری کار کند، استفاده از مواد شیمیایی استاندارد و تخصصی یک ضرورت محسوب می‌شود.
این مواد شامل آنتی‌اسکالانت‌ها برای جلوگیری از رسوب، بیوسایدها برای کنترل رشد باکتری، مواد شست‌وشوی ممبران، تنظیم‌کننده‌های pH و ضدخوردگی‌ها هستند که هر کدوم نقش مهمی در محافظت از تجهیزات و تضمین کیفیت آب تولیدی دارند.
انتخاب درست و مصرف بهینه این مواد باعث می‌شود دستگاه شما طول عمر بیشتری داشته باشد، هزینه تعمیرات کاهش پیدا کند و همیشه آبی شفاف و باکیفیت در دسترس باشد.